Qiblə

Səhv səcdəsi istisna olmaqla bütün vacib namazlarda və onun unudulmş hissəlləri kimi, ona aid olan əməlləri və ehtiyat namazı qılarkən imkan daxilində üzü qibləyə olmaq vacibdir. Müstəhəb namazlara gəlinncə, piyada və minikdə olarkən, hətta nəzr edilmiş olsa da, üzü qiblə istiqamətinə olmaq şərt deyil. Vacib ehtiyata əsasən, normal halda müstəhəb namaz qılarkən üzü qibləyə olmaq şərtdir.

Qiblə Müqəddəs Ev (Kəbə) olan məkandır. Evi (Kəbəni) gözlə görmək mümkün olduğu təqdirdə, həqiqi mənada üz ona tərəf tutulmalı, görünmədikdə isə ürfə əsasən, üzü ona tərəf olmaq yetərlidir.

Məsələ 1: Üzü qibləyə olmağı bilmək vacibdir. Burada bilmək hissə etimad etmək (görmək kimi) və ya qibləni təyin etmək üçün olan cihazlardan istifadə etmək kimi şəri dəlil nəzərdə tutulur. Həmçinin inanılmış şəxsin xəbər verməsi və ya müsəlman ölkələrinin namazlarına, qəbirlərinə və mehrablarına diqqət etmək kimi əqli göstəricilərdən hasil olan xatircəmlik yetərlidir. Zahirə əsasən, elm hasil etmək mümkün olsa da güman yaratmasa belə, məlumatlı inanılmış şəxsin sözü höccətdir (dəlildir).

Məsələ 2: Kim qiblə olması etiqadı ilə müəyyən bir tərəfə üz tutaraq namaz qılsa, sonra isə səhv etdiyi məlum olarsa, əgər sağ və ya sol tərəf arasında meyilli olarsa, namazı düzgündür. Əgər namaz əsnasında səhv etdiyini bilərsə, namazın qıldığı hissəsi keçərlidir, qalan hissəsi üçün üzünü qibləyə tərəf tutmalıdır. Burada namaz vaxtının qalması və ya qalmaması, güman və ya əmin olan, unudan və ya qəflətdə olan şəxs arasında heç bir fərq yoxdur. Lakin bu hal, hökmü bilməmək üzündən baş verərsə, bilmədiyi üçün üzürlü hesab olunmur. Belə olarsa, vacib ehtiyata əsasən, vaxt daxilində namazı yenidən qılmalı, vaxt çıxarsa qəzasını yerinə yetirməlidir. Əgər sağ və sol tərəfdən artıq kənara meyilli olarsa, namazdan sonra səhv etdiyini bilərsə vaxt çıxmadığı təqdirdə namazı yenidən qılmalıdır. Amma namaz əsnasında bilsə, namazı kəsib vaxt daxində heç olmasa bir rükətlik vaxta yetişə biləcəksə, namazı kəsib yenidən qılmalıdır. Əks təqdirdə isə, namazın qalan hissəsini üzü qiblə istiqamətində qılaraq davam etdirməlidir. Namaz vaxtı çıxdıqdan sonra isə səhv etdiyini bilərsə, qəza vacib deyil. Hökmü bilməmək isə istisna haldır. Əgər o (namazda üzü qibləyə olmağın hökmünü bilməyən şəxs), hökmü bilməməsində üzürlü deyilsə, namazın qəzasın qılmaq vacibir.